Η πανδημία έχει προκαλέσει αναμφισβήτητα κοσμογονικές αλλαγές σε προσωπικό, κοινωνικό, πολιτικό- οικονομικό επίπεδο σε παγκόσμια κλίμακα. Η αίσθηση, οτι απειλείται και κινδυνεύει άμεσα η δικιά μας ζωή και των αγαπημένων μας, μπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση ψυχοσωματικών συμπτωμάτων. Ο εκνευρισμός, τα ξεσπάσματα θυμού, η απογοήτευση, η κατάθλιψη, το άγχος, φοβίες, αυπνείες, σωματικά προβλήματα διογκώνονται με την αβεβαιότητα, την ανασφάλεια που επικρατεί γύρω μας. Σίγουρα, διανύουμε μια μακρόχρονη περίοδο βαθιάς κρίσης, η οποία απαιτεί συναισθηματική ανθεκτικότητα και σταθερότητα, για να παραμείνουμε ψυχικά και σωματικά υγιείς, έτσι ώστε να ανταποκριθούμε επαρκώς στους διαφορετικούς μας ρόλους, οικογενειακούς, εργασιακούς, κοινωνικούς κ.λ.π
Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι η κατάσταση που βιώνουμε έφερε στην επιφάνεια την “ κορυφή του παγόβουνου” και μαζί αναδύθηκαν θέματα που υποβόσκουν όπως, μοναξιά, ανασφάλεια, δυσκολίες σε συντροφικές/οικογενειακές σχέσεις, επαγγελματική αβεβαιότητα, αδράνεια, μπλοκαρισμένα συναισθήματα, προσωπικά αδιέξοδα. Σύμφωνα με πρόσφατες επιστημονικές έρευνες, η αίσθηση οτι χάνουμε τον έλεγχο της ζωή μας και τα σταθερά κεκτημένα μας, καθώς και η ανασφάλεια για το αβέβαιο μέλλον, βάλλουν τον ψυχισμό μας και επιφέρουν ψυχολογικές επιβαρύνσεις που δεν γίνεται να τις αγνοήσουμε.
Αυτή η απρόσμενη ανατροπή της καθημερινότητας μας, καθώς και η διαχείριση της, δεν είναι καθόλου εύκολη για τον ψυχισμό μας. Πολύ πιθανόν να χρειάζεται να επαναξιολογήσουμε, το πόσο σημαντικές και ουσιαστικές είναι οι υφιστάμενες σχέσεις μας στον εργασιακό, οικογενειακό, κοινωνικό μας περίγυρο, ή κατά πόσο αυτές οι σχέσεις είναι συνήθεια ρουτίνας, συμβιβασμών ή βολέματος. Το ελπιδοφόρο κομμάτι αυτής της πρωτόγνωρης εμπειρίας που ζούμε είναι, πως μπορεί να δημιουργηθεί μια ακούσια και αφυπνιστική συνθήκη, που μας αναγκάζει να σκεφτούμε… πως επιθυμούμε πραγματικά να είναι η ζωή μας στο εδώ και τώρα ?
Τελικά, ποιες από τις πραγματικές μας ανάγκες και επιθυμίες έχουμε αφήσει σε εκκρεμότητα, έχοντας πάντα την ψευδαίσθηση πως έχουμε περιθώρια χρόνου μπροστά μας ? Μένουμε αδρανείς, γιατί νομίζουμε οτι όλες οι εναλλακτικές είναι μπλοκαρισμένες ? Ίσως και να είναι, αλλά είναι μια καλή περίοδος για αυτοπροσδιορισμό, εστιάζοντας στις ευκαιρίες και όχι στα αδιέξοδα. Το σίγουρο είναι, ότι αν δεν ξέρουμε προς ποιά κατεύθυνση θέλουμε να βαδίσουμε και δεν έχουμε έρθει σε επαφή με τις ανάγκες και τον εαυτόν μας, δύσκολα θα κινητοποιηθούμε και θα δράσουμε.
ΒΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΜΑΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ
Προτού επανέλθουμε στον συνηθισμένο “καλπασμό μας”, ας αναλογιστούμε, πως μπορούμε να ενισχύσουμε την ψυχική μας ανθεκτικότητα, απαντώντας με ειλικρίνεια στον εαυτόν μας :
1. Μου επιτρέπω να ακούω τα αυθεντικά συναισθήματα μου, χωρίς κριτική;
Η αναγνώριση και η αποδοχή των όποιων αρνητικών συναισθημάτων μου, μπορεί να “χτίσει” ψυχική ανθεκτικότητα, η οποία αναπτύσσεται κυρίως μέσα από την αξιοποίηση δύσκολων καταστάσεων που τελικά μας κάνουν πιο δυνατούς και ευπροσάρμοστους..
Ποιές είναι οι σημαντικές ανάγκες και επιθυμίες μου που αναδύονται ?
- τι με μπλοκάρει και με ακινητοποιεί να τις προσπαθήσω?
- τι με εκφράζει και με κινητοποιεί αν τις προσπαθήσω?
2. Είμαι σε επαφή με την αυτοεκτίμηση και τα δυνατά κομμάτια μου, που με στηρίζουν να ανταπεξέρχομαι στις όποιες δυσκολίες μου;
- Ποιες είναι οι εσωτερικές μου ποιότητες , χαρακτηριστικά, ιδιότητες , αξίες που μπορούν να με βοηθήσουν στην προσαρμογή νέων δεδομένων ?
- Σε ποιες δύσκολες καταστάσεις του παρελθόντος με έχουν στηρίξει?
- Σε ποιά θέματα και με ποιό τρόπο μπορώ να έχω control στην ζωή μου?
3. «Το μόνο που μπορείς να ελέγξεις στη ζωή είναι οι σκέψεις σου…»
Σε πρόσφατη ομιλία στο Columbia, ο νευροεπιστήμονας Kevin Ochner ανέφερε οτι οι σκέψεις αναπαράγουν συναισθήματα. Αν αντιμετωπίζουμε τις όποιες δυσκολίες ως πρόκληση προσαρμοστικότητας και αλλαγής, θα γίνουμε πιο ευέλικτοι, θα προχωρήσουμε με νέα δεδομένα και θα εξελιχθούμε ως άτομα και ως κοινωνία. Αν όμως επιλέξουμε να επικεντρωθούμε στην ανησυχία, τον φόβο, την αδράνεια, αυτό αναπόφευκτα μας δημιουργεί τα αντίστοιχα συναισθήματα ακινητοποίησης, συρρίκνωσης και στασιμότητας.
Ποίες αλλαγές μπορώ να ξεκινήσω σε αυτήν την φάση?
- προσωπικές
- επαγγελματικές
- οικογενειακές
- κοινωνικές
- Ποιο όφελος θα έχω εγώ και κατ’ επέκταση και οι γύρω μου?
4. Σκέφτομαι καθημερινά τουλάχιστον 4 καταστάσεις που με κάνουν να νιώθω ευγνώμων!
Χτίζοντας βήμα- βήμα τις εσωτερικές μας πηγές ανατροφοδότησης , θα αναπτύξουμε την ψυχική μας ανθεκτικότητα, θα μάθουμε να ισορροπήσουμε τις εσωτερικές μας φωνές με την εξωτερική πολυφωνία, γιατί αυτό τελικά αποτελεί το κλειδί για την ψυχική και σωματική μας υγεία.
Όπως δίδασκε ο Έλληνας φιλόσοφος ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ :
Δεν μπορούμε να επιλέξουμε τις εξωτερικές καταστάσεις,
όμως μπορούμε πάντα να επιλέγουμε το πως ανταποκρινόμαστε σε αυτές.
Πεπονή Λένα – Ψυχοθεραπεύτρια / Δραματοθεραπεύτρια